Yağ Yakımının Genetik Temelleri

Yağların görevleri nelerdir?
Yağlar neden zor yakılır?
Kas lifi tipi neden önemlidir?

Her ne kadar günümüz insanının en büyük sorunu gibi görünse de,  yağlar, insan organizmasındaki temel bileşiklerden biridir. İnsan yaşamının devamı için hayati önem taşır.

Yağların Görevlerinden Bazıları:

• Hücre zarının yapısında bulunurlar
• Enerji depo ederler
• 1 gram karbonhidrat yaklaşık 4 kalori
• 1 gram yağ yaklaşık 9 kalori enerji depo eder
• Bağışıklık sisteminde görev alırlar
• Vücut ısısının kaybını önlerler
• Bazı vitaminlerin emilimini sağlarlar (A,D,E,K)
• Birçok hormonun yapı taşıdır. Örneğin; Testosteron
• Bazı enzimlerin aktivasyonunu sağlarlar
• Sinir iletiminde rol oynarlar
• Yağlar, midenin boşalmasını geciktirerek doyma duyusunun oluşmasını sağlar
• Tam yağsız bir diyetle doyma duyusunun oluşturulması çok güçtür

Yağlar bu ve buna benzer hayati bir çok  metabolik olayda yapıcı ve düzenleyici görev alırlar.Bir molekül yağ  üç adet yağ asidi ve bir adet gliserol molekülünden oluşur. Vücut bazı yağ asitlerini  sentezleyebilirken , bazılarını dışarıdan almak zorundadır. Dışarıdan almak zorunda olduğumuz yağ asitlerine Esansiyel Yağ asitleri denir. Bu nedenle her insanın, sağlıklı beslenmesinde bir miktar yağ bulunması zorunludur.

Yağlar vücudun temel enerji kaynağı değildir.  Vücudumuzun yaşamını devam ettirmesi için gereken faaliyetlerde, glikoz temel enerji kaynağıdır.  Eğer uzun süre glikoz alımı yapılmazsa vücutta depo edilen yağlar karaciğerde glikoza dönüştürülerek hayati fonksiyonların devam etmesi sağlanır.

Neden Yağlar karbonhidratlardan daha fazla enerji veren moleküller olmasına rağmen yaşamsal  fonksiyonlarda kullanılmaz ve  yağların yakılması neden zordur?

Bu sorunun cevabı yağların moleküler yapılarında gizlidir.  Yağ asitlerinden enerji elde etmek için yüksek miktarlarda oksijen gerekir.  Aynı zamanda yağ asitlerinin parçalanmasını sağlayan reaksiyonlar mitokondriler (Mitokondri: vücudun enerji santralleridir) de gerçekleşir.  Ancak yağ asitlerinin mitokondri içerisine girmesi de o kadar kolay değildir. Bu olay, birbirini izleyen üç reaksiyon sonucunda gerçekleşir.  Hem yağların mitokondriler içine girişinin zorluğu hem de mitokondri içerisinde gerçekleşen reaksiyonların uzunluğundan dolayı yağların yakımı, karbonhidratlarınkinden zordur.  Karbonhidratlar glikoza parçalandıktan sonra hemen hemen tüm hücrelere girebilir ve oksijen olsun olmasın parçalanarak enerji elde edilmesi sağlanır.

Yağların belirli miktarlarda besinler ile alınması sağlığımız açısından oldukça önemlidir. Ancak tüketilenden fazla miktarlarda yağ alınması ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır. Obezitenin bir hastalık olarak tanımlanmasının sebebi ise, ölüm oranı yüksek komplikasyonlarıdır.  Sağlıklı olarak yaşayabilmek için vücut yağ oranımızın belirli bir düzeyde olması gerekir.

Eğer herhangi bir hastalık söz konusu değil ise vücut yağ oranının azaltılması dengeli beslenme ve egzersiz yardımı ile sağlanır.  Kural aslında çok basittir.  Aldığımız kalori, harcadığımız kaloriden fazla ise vücutta yağ birikimi olur ve şişmanlarız.  Bunun tersi ise zayıflık olarak tanımlanır.

Antrenman ve Yağ Yakımı

Vücudumuzdaki fazla yağlardan kurtulmanın en temel yollarından biri egzersiz yapmaktır.  Bu sayede kaslarımızın dinlenme halinden daha fazla enerji harcaması sağlanır.  Bu enerji de vücudumuzdaki depo halinde bulunan karbonhidratlardan ve yağlardan karşılanır.  Vücut yaşamsal faaliyetler için gerekli enerjisini sadece karbonhidratlardan karşılarken, kaslar hem karbonhidratları hem de yağları enerji verici olarak kullanabilir.

Yağ Yakımının
Genetik Temelleri

İnsan vücudu çok kompleks bir yapıdır.  Her insanın egzersize verdiği yanıt da farklı olmaktadır. Antrenman performansını etkileyen birçok genetik faktör bulunmaktadır.

Bunlar:

• Cinsiyet
• Soy ve etnik köken
• Anatomik yapı
• Kas liflerinin tipi
• Kas kasılma hızı ve elastikiyeti
• Yumuşak doku direnci
• İyileşme hızı ve yaralanma hızı
• Antrenman adaptasyonudur

Bu faktörlerin tamamı genetik olarak belirlenir. Kas tipleri genetik olarak belirlenir ve değiştirilemez. Yapılan antrenmanlar ile ancak kapasiteleri arttırılabilir. Bu faktörler arasında yağ yakımını en çok etkileyen ‘kas lifi’ tipidir.
İnsan vücudunda üç tip kas lifi bulunmaktadır.

Bunlar:

Tip I        (XX)

Tip IIa     (RX)

Tip IIb     (RR)

Bu üç kas lifinin biyokimyasal ve fizyolojik özellikleri birbirinden farklıdır.  Hangi kas tipine sahip olduğunuzu bilmek, yağ yakımı açısından çok önemlidir.  Kas lifi tipine göre beslenme ve antrenman planı yapılması ile çok daha iyi sonuçlar almanız mümkündür.

Genetic Passport testi ile hangi kas lifi tipine sahip olduğunuzu öğrenebilirsiniz.  Böylece kendi genetik yapınıza uygun bir antrenman ve beslenme planı ile başarıya ulaşmanız çok daha kolay olacaktır.

Genetic Passport testinin uygulanması çok kolaydır.  Üzerinde steril pamuk bulunan bir çubuğun yanaklara 60 sn süre sürülmesi ile numune alınır. 15 gün içerisinde test sonuçları açıklanır.

 

Uzmanlarımızdan Önder Akgün‘ün hazırladığı “Yağ Yakımı Hakkında Sizi Hedefinize Ulaştıracak Ve Bilmeniz Gereken Tüm Pratik Bilgiler / 2” konulu yazıyı buradan okuyabilirsiniz.